W okresie letnim skóra łatwo ulega podrażnieniom i częściej dochodzi do występowania skóry wrażliwej. Należy jednak pamiętać, że skóra wrażliwa to nie to samo, co skóra alergiczna, aczkolwiek oba te defekty mogą współistnieć. Częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn, głównie pomiędzy 30-50 rokiem życia.
Wg definicji skóra wrażliwa to skóra, głównie twarzy, szyi i dekoltu reagująca nieprawidłowo na różne czynniki, zwłaszcza zewnętrzne, które są zwykle dobrze tolerowane przez innych. Cechuje się:
- dyskomfortem – pacjenci odczuwają świąd, pieczenie skóry, ściąganie, napięcie, kłucie, a niekiedy także ból,
- podrażnieniem – pojawia się rumień, suchość skóry oraz złuszczanie naskórka, które mogą być różnie nasilone, od ledwie odczuwalnych aż do bardzo silnych.
Do wystąpienia skóry wrażliwej dochodzi w wyniku uszkodzenia bariery naskórkowej, a następnie podrażnienia keratynocytów i wywołania tzw. zapalenia neurogennego. Skóra wrażliwa częściej obserwowana jest u pacjentów z tendencją do występowania skóry suchej, ale również może występować u osób ze skórą tłustą.
Problem skóry wrażliwej współistnieje z takimi chorobami skóry jak:
- trądzik różowaty,
- AZS,
- łojotokowe zapalenie skóry,
- trądzik pospolity,
- łuszczyca,
- alergie kontaktowe,
oraz może występować w przebiegu przewlekłych schorzeń narządów wewnętrznych:
- cukrzyca,
- choroby tarczycy,
- niewydolność nerek i wątroby,
- nowotwory narządów wewnętrznych.
Czynnikami prowokującymi i zaostrzającymi wystąpienie skóry wrażliwej jest:
- nasz styl życia, a zwłaszcza spożywanie gorących napojów, przypraw, alkoholu, korzystanie z solarium, aktywny nadmierny wysiłek fizyczny, dym papierosowy, również wysoka i bardzo niska temperatura otoczenia, zanieczyszczenia środowiska, wiatr, woda, promieniowanie UV;
- nieprawidłowa pielęgnacja twarzy, a mianowicie częste zmywanie i przemywanie twarzy wodą z mydłem, zbyt mocne pocieranie twarzy podczas zmywania, co doprowadza do zniszczenia płaszcza lipidowego, dodatkowo stosowanie kosmetyków zbyt silnie działających, peelingów o ścierającym działaniu, preparatów kosmetycznych z wysokimi stężeniami kwasów i z alkoholem, masek rozgrzewających i oczywiście brak codziennej fotoprotekcji ;
- dodatkowo: stres, zaburzenia hormonalne, ciąża, antykoncepcja hormonalna i zaburzenia immunologiczne.
Postępowanie:
w przypadku współistnienia chorób skóry lub chorób narządów wewnętrznych, leczenia wymaga schorzenie podstawowe, a dolegliwości związane z objawami skóry wrażliwej będą prawdopodobnie ustępowały w miarę postępów leczenia. Sama skóra wrażliwa w zasadzie nie wymaga specjalistycznego leczenia, jedynie w bardzo nasilonych sytuacjach zaleca się stosowanie przez krótki okres czasu steroidów zewnętrznie lub tzw. inhibitorów kalcyneuryny i antyhistaminików ogólnie. Bardzo dobre efekty łagodzące objawy uzyskuje się stosując serię zabiegów naświetlań lampą LED oraz poprzez stosowanie profesjonalnych zabiegów do skóry wrażliwej w gabinetach dermatologii estetycznej.
Bardzo ważna jest prawidłowa codzienna pielęgnacja. Osoby z objawami skóry wrażliwej powinny stosować kremy o lekkiej konsystencji, niwelujące objawy, ale dające odpowiednie nawilżenie skóry oraz poprawę i wyrównanie bariery naskórkowej, co doprowadzi do zahamowania i zmniejszenia TEWL (ucieczki wody ze skóry) oraz spowoduje utrudnione wnikanie czynników drażniących. Preparaty do pielęgnacji skóry wrażliwej powinny zawierać substancje zmniejszające i niwelujące zapalenie neurogenne. Działanie takie mają wody termalne i dermokosmetyki do skóry wrażliwej.
Profilaktyka powinna polegać na:
- prawidłowej pielęgnacji skóry,unikaniu: nadmiernej ekspozycji na promienie UV, zbyt suchych i wilgotnych pomieszczeń, sytuacji stresowych,
- abstynencji tytoniowej i alkoholowej,
- stosowaniu odpowiedniej diety.
